Kritiek Ongehoord op Beter Leven keurmerk onterecht

De Dierenbescherming heeft kennisgenomen van aantijgingen van actiegroep Ongehoord, die het Beter Leven keurmerk vandaag in de media een ‘wassen neus’ noemt en ‘mislukt’. De Dierenbescherming deelt deze mening duidelijk niet.

Met de beste intenties hebben we er juist voor gezorgd dat met het Beter Leven keurmerk miljoenen dieren in de veehouderij een aantoonbaar beter leven hebben gekregen. Het succes van vorige week, toen duidelijk werd dat kip met een ster van het Beter Leven keurmerk de norm wordt in alle supermarkten, onderstreept dit nog eens. We geven dan ook geen gehoor aan de oproep van Ongehoord om te stoppen met het keurmerk. Kritiek, terecht of onterecht, houdt ons scherp. Laat dit echter geen invitatie zijn om ongenuanceerde uitspraken te doen die het keurmerk en het grote vertrouwen daarin schaden. Een keurmerk dat uniek is in Nederland omdat het dierenwelzijn kan verhogen tot soms ver boven de wettelijke ondergrens.

Slachterij is ketenregisseur

In het rapport van Ongehoord wordt onder andere melding gemaakt van de rol van ketenregisseur van de firma Gosschalk. Gosschalk als slachterij mag niet meer slachten onder het Beter Leven keurmerk. Het bedrijf heeft de regels dusdanig overtreden dat het geen BLk-certificaat meer heeft en geen deelnemer meer is. Echter voor de rol van ketenregisseur gelden andere criteria, die niet gerelateerd zijn aan dierenwelzijn. Gosschalk voldoet aan de criteria voor ketenregisseur. Gosschalk meldt veehouderijen aan en af. Dat moet voorlopig doorgaan; boeren en daarmee hun dieren mogen niet de dupe worden van de misstappen bij de slachterij. De uitvoering van controles bij de boeren om gecertificeerd te worden, is een taak van onafhankelijke certificatie instellingen, niet van de ketenregisseur. Hoe de rol van ketenregisseur voor de betrokken partijen in de toekomst moet worden ingevuld zal besproken moeten gaan worden.

De Stichting Beter Leven keurmerk ziet er streng op toe dat de criteria van het Beter Leven keurmerk worden nageleefd in de keten, zo niet dan wordt gesanctioneerd.

Foto: Varken gehouden volgens 3 sterren Beter Leven keurmerk.

Ongehoord kaart ook opnieuw de misstanden bij een andere slachterij aan. De Dierenbescherming hecht eraan te melden dat bij dit bedrijf direct is opgetreden en een systematiek van zeer intensieve (waar nodig dagelijkse) controles is ingevoerd. Ook zijn ingrijpende wijzigingen in het slachtproces doorgevoerd. De Stichting Beter Leven keurmerk ziet er streng op toe dat de criteria van het Beter Leven keurmerk worden nageleefd in de keten, zo niet dan wordt gesanctioneerd. Overigens is de primaire handhaving van de terzake doende wetgeving natuurlijk een taak van de overheid. De Dierenbescherming pleit al langer voor beter toezicht in slachthuizen en heeft onlangs met partners slim cameratoezicht ingevoerd.

Uitstel overschakeling bedwelmingsmethode pluimvee

Een ander punt dat wordt aangehaald is de ontheffing voor pluimveeslachterijen om nog gebruik te mogen maken van de, volgens de criteria van het Beter Leven keurmerk niet meer toegestane waterbadmethode. Dit klopt. De slachterij die deze methode nog gebruikt, moet een investering en een verbouwing doen om over te stappen op een andere methode van verdoving (CO2 bedwelming).

Waterbedmethode: kippen levend aan haken geslagen, door een elektrisch waterbad gesleurd om, vaak nog bij volle bewustzijn, te worden gedood door een roterend mes of te verdrinken in een gloeiendheet plukbad.

De pluimveeslachterij heeft aangegeven, en onderbouwd, dat de vergunningsaanvraag voor CO2 bedwelming aanzienlijke vertraging heeft opgelopen door onverwachte bijkomende of veranderende eisen vanuit de gemeente binnen het vergunningsproces. Wij zien het als aannemelijk dat de pluimveeslachterij deze redelijkerwijze niet had kunnen voorzien. De overgangstermijn is daarom nog een keer verlengd tot maximaal eind van dit jaar. Het verbieden van de zeer dieronvriendelijke waterbadmethode is een initiatief van de Dierenbescherming en geen wettelijke verplichting. Juist dankzij de bepalingen van het Beter Leven keurmerk is het einde van deze methode nu eindelijk in zicht.

Het verbieden van de zeer dieronvriendelijke waterbadmethode is een initiatief van de Dierenbescherming en geen wettelijke verplichting. Juist dankzij de bepalingen van het Beter Leven keurmerk is het einde van deze methode nu eindelijk in zicht.

Foto: Kippen (vleeskuikens) gehouden volgens 1 ster Beter Leven kerumerk.

Verdienmodel

De Dierenbescherming verdient niet aan het Beter Leven keurmerk. Sterker, het Beter Leven keurmerk kost de Dierenbescherming, als eigenaar, alleen maar geld. Die kosten zitten in beleidsmatig werk zoals het (door)ontwikkelen van de dierinhoudelijke criteria, het geven van voorlichting over diervriendelijker consumeren en promoten van het Beter Leven keurmerk. De bijdrage die deelnemers aan het Beter Leven keurmerk betalen verdwijnt niet in een grote schatkist, maar wordt gebruikt om de werkzaamheden van de Stichting Beter Leven keurmerk te financieren, inclusief de extra controles door onafhankelijke, niet aan de Dierenbescherming, noch aan het bedrijfsleven verbonden organisaties. In het rapport van Ongehoord wordt gesuggereerd dat er sprake zou zijn van belangenverstrengeling. Dit klopt niet.

Overleg en geleidelijkheid

De Dierenbescherming zet zich al jaren in voor een beter leven van de miljoenen dieren in de vee-industrie. Zij doet dit onder meer door overleg, lobby en zo nodig acties richting publiek, bedrijfsleven en overheid. De Dierenbescherming is een praktische organisatie die het Beter leven keurmerk ziet als een instrument om de veehouderij via de weg van overleg en geleidelijkheid diervriendelijker te maken. Minder en beter is daarbij een leidraad, waarbij we niet aarzelen om ook een vegetarische/veganistische leefstijl te promoten.

DIT GING ERAAN VOORAF

Het keurmerk Beter Leven draagt niet of nauwelijks bij aan een beter leven voor dieren, stelt de actiegroep Ongehoord. Het misleidt consumenten en komt de dierindustrie ten goede, zegt de actiegroep in een petitie die de Dierenbescherming oproept te stoppen met het keurmerk. Volgens Ongehoord draagt het keurmerk eraan bij dat mensen meer vlees eten in plaats van minder.

Nog veel misstanden in Nederland

De Dierenbescherming zegt dat dankzij het keurmerk juist stappen zijn gezet om het leven van gehouden dieren te verbeteren, met het weren van de plofkip uit Nederlandse supermarkten als voorlopig hoogtepunt. De organisatie, die in 2007 het keurmerk in het leven riep, is niet van plan ermee te stoppen.

Ongehoord publiceerde woensdag een onderzoekrapport, waaruit blijkt dat er nog veel misstanden zijn in de Nederlandse vleesindustrie, ook bij bedrijven met 1, 2 of 3 Beter Leven-sterren. Zo maakt een grote kippenslachter nog steeds gebruik van een verdovingsmethode die volgens het keurmerk al vijf jaar geleden had moeten worden uitgebannen. Ook is een slachterij die op last van de voedsel- en warenautoriteit NVWA wegens mishandeling van varkens tijdelijk is gesloten nog wel ‘ketenregisseur’ van het keurmerk.

‘De vleesindustrie is niet gekrompen, maar juist gegroeid’

“Het keurmerk zorgt ten onrechte voor vertrouwen”, zegt woordvoerder Johan Boonstra van de actiegroep. “’Albert Heijn zegt in een reclame: ‘Onze varkens scharrelen naar sterren’. Maar die sterren slaan helemaal niet op scharrelvarkens, het gaat alleen om iets meer ruimte en een iets langer leven. Het keurmerk heeft niet geleid tot inkrimping van de vleesindustrie, die is juist gegroeid.”

De Dierenbescherming wil met het keurmerk via de geleidelijke weg verandering afdwingen, zegt woordvoerder Niels Dorland. “We hebben deze keuze in 2007 gemaakt, en daarover hebben we intern een stevige discussie gevoerd. Het gros van het publiek eet nog steeds vlees. Wij willen toe naar minder en beter vlees en dat begint bij één ster, dan twee, daarna drie en misschien naar vegetarisme. Is dit genoeg? Dat is een ethische discussie. Maar wij kunnen niet morgen een maatschappelijke verandering afdwingen. Als keurmerk lig je onder een vergrootglas. Er zijn soms excessen en incidenten. Als wij die constateren, raakt een bedrijf het keurmerk kwijt.”

De kippenslachter gebruikt nog steeds een omstreden verdovingsmethode

Dat gebeurt niet altijd, erkent Dorland. De kippenslachter die nog steeds een verdovingsmethode gebruikt die taboe is verklaard, beroept zich op overmacht. Hij heeft de vergunning voor aanpassing van zijn bedrijf nog niet rond. “Wij vinden dat niet laakbaar en verwijtbaar en dus hebben we uitstel verleend tot eind dit jaar. Het voelt niet lekker dat wij hierop worden aangesproken. Die methode is wettelijk niet verboden, maar wij hebben er voor gezorgd dat hij in Nederland niet meer wordt gebruikt.”

Dat de gesloten slachterij nog wel ketenregisseur is, en daarmee verantwoordelijk voor een deel van het keurmerk, is lastig uit te leggen, geeft Dorland toe. “Maar het werken onder keurmerk en de rol van ketenregisseur zijn twee gescheiden onderdelen. Er worden in die slachterij straks echt geen varkens meer geslacht met het keurmerk. De rol van ketenregisseur is puur administratief. Juridisch kunnen we die niet zomaar afnemen.”

Voordierenblogger

zondag 22 augustus 2021

Actiegroep Ongehoord die het 'Beter Leven Keurmerk' van de Dierenbescherming afkraakt is door de Dierenbescherming in het ongelijk gesteld (Lees beide meningen)