De 12 Shell-schandalen laat zien dat Groningen maar het topje van de ijsberg is

De 12 grofste Shell-schandalen

Shell werd op 1 februari door de Tweede Kamer aan de tand gevoeld over de schade in Groningen. Volgens Shell-baas Marjan van Loon zal Shell alle zaakjes keurig afhandelen. Deze lijst met 12 schandalen van Shell laat zien dat Groningen nog maar het topje van de ijsberg is.

1. Shell probeert onder schade Groningen uit te komen

Jarenlang maakte Shell winst met gas in Groningen, maar nu er gedokt moet worden voor de schade, probeert Shell er tussenuit te knijpen. Daar lijkt het tenminste wel verdacht veel op. Sinds juni 2017 staat Shell niet langer garant voor schulden van de NAM. Volgens Shell valt het allemaal wel mee. Dat Shell de zaakjes opeens anders is gaan regelen, kort nadat de rechtbank vorig jaar de NAM schadeplichtig heeft gehouden, doet iets anders vermoeden. 

2. Shell is mede verantwoordelijk voor afschaffing dividendbelasting

Geen enkele politieke partij had het in de beleidsplannen staan en toch schaft het nieuwe kabinet de dividendbelasting af. Dit is vooral voordelig voor buitenlandse bedrijven en kost de Nederlandse staat 1,4 miljard per jaar. Dit hebben we hoofdzakelijk te danken aan Shell. De oliegigant deed in april vorig jaar een onomwonden oproep aan politieke partijen: “Schaf de dividendbelasting af.” Want die “werkt marktverstorend en is nadelig voor de concurrentiepositie van Nederland”. Hiervoor zou overigens geen enkel bewijs zijn.

3. Shell is mede verantwoordelijk voor moord Nigerianen

Volgens Amnesty was Shell in de jaren '90 betrokken bij moorden, martelingen en verkrachtingen door paramilitaire organisaties in Nigeria. De top van Shell zou hiervan op de hoogte zijn geweest. Shell drong aan op militaire steun, ook nadat bekend werd dat de veiligheidstroepen demonstranten hadden gedood, gemarteld en verkracht.

4. Shell geeft jaarlijks 22 miljoen euro uit aan anti-klimaat lobby

Shell zegt te pas en te onpas dat het bedrijf het klimaatakkoord omarmt. Meer dan de helft van de communicatie van Shell gaat zelfs over duurzaamheid. Maar achter de schermen ziet het er anders uit. Volgens onderzoek besteedt Shell jaarlijks 22 miljoen dollar aan de lobby tegen klimaatbeleid. Van de 25 grootste bedrijven, hebben Shell, Exxon, IBM, Total en Pfizer via hun brancheorganisaties de meest negatieve impact op klimaatbeleid.

5. Shell verandert Nigerdelta in rampgebied

Al ruim een halve eeuw wint Shell olie in de Nigerdelta. Het bedrijf heeft er miljarden mee verdiend. De meerderheid van de bevolking in de Delta ziet van die miljarden niets terug en leeft te midden van olievervuiling en in grote armoede. Samen met 4 Nigeriaanse boeren startte Milieudefensie daarom in 2008 een rechtszaak tegen Shell. Nu, bijna 10 jaar later, loopt het hoger beroep nog altijd. Twee van de eisers zijn inmiddels gestorven.

6. Shell ‘greenwasht’ kinderen

Shell organiseerde in 2017 voor de tweede keer een festival voor basisscholieren over technologie en schone energie: Generation Discover. Kinderen mogen op een hometrainer energie opwekken voor een gezonde smoothie. En energie opwekken door te dansen. Ondertussen leert Shell hen via een puzzel dat de energiemix in 2050 nog steeds voor ongeveer 70% uit fossiele energie zal bestaan en dat aardgas een schone fossiele brandstof is.

7. Shell geeft meer geld uit aan marketing dan aan duurzaamheid

In 2015 werd het klimaatakkoord in Parijs ondertekend. Hier werd besloten dat we zoveel mogelijk olie en gas in de grond moeten laten zitten. Shell zegt dit akkoord te omarmen. Sinds het klimaatakkoord geeft Shell jaarlijks miljarden uit aan het vinden van nieuwe olie en gasvelden en geeft het meer geld uit aan marketing dan aan duurzaamheid. 

8. Shell ontwijkt belasting

Shell zegt op zijn eigen site dat de landen waarin het opereert moeten profiteren van zijn aanwezigheid. Maar blijkbaar hoort belasting betalen in het land waar je boort daar niet bij. Shell ontving in het Verenigd Koninkrijk en in Duitsland in 2016 netto belastingteruggave in plaats van dat het in die landen belasting betaalde. Shell heeft maar liefst 45 bv's geregistreerd in Bermuda en 168 bv's in Nederland, waaronder uit Mozambique, de Filipijnen en Kazachstan. Dit is niet illegaal, maar arme landen kunnen het belastinggeld dat ze nu mislopen ontzettend goed gebruiken.

9. Shell belooft 20.000 banen in Moerdijk, omwonenden krijgen echter stank voor dank

Shell vestigde zich in de jaren '70 in Moerdijk. In ruil voor de lage grondprijs van 20 gulden, beloofde Shell 20.000 banen voor ongeschoold personeel. Een welkom aanbod, want Brabant kampte in die tijd met een enorme werkeloosheid. Een spoorlijn, het uitgraven van een waterweg en een verbindingsweg gaf de regering cadeau, met daar bovenop een flinke subsidie. Van die banen kwam niets terecht, en de omliggende gemeenten kampen nu met vervuiling en stankoverlast.

10. Shell laat Curaçao vervuiling opknappen

Shell was lange tijd eigenaar van een raffinaderij op Curaçao. In 1985 verhandelde Shell de raffinaderij aan Curaçao voor een symbolisch bedrag van 1 dollar. Shell werd daarbij gevrijwaard van enige aansprakelijkheid voor de vervuiling die het achterliet. Minder bekend is dat wat Shell betreft ontmanteling van de raffinaderij ook een optie was geweest; dan had het bedrijf de vervuiling opgeruimd.

11. Shell betaalt miljard smeergeld

Shell betaalde in 2011 meer dan 1 miljard dollar voor een olieveld voor de kust van Nigeria. Een groot gedeelte verdween in de zakken van een corrupte ex-minister. Uit gelekte mails blijkt dat Shell hiervan op de hoogte was. Een aantal topmannen van Shell moet nu in Italië voor de rechter verschijnen. 

12. Shell knew!

Uit vertrouwelijke interne documenten en Shells film 'A Climate of Concern' blijkt dat Shell al meer dan 30 jaar afweet van de gevaren van klimaatverandering. Toch blijft het bedrijf inzetten op fossiele energie en vormt het een sta-in-de-weg voor ambitieuze klimaatactie. De veranderingen in het klimaat zouden zo snel kunnen gaan dat de samenleving zich daar niet op kan aanpassen. Shell waarschuwt in de film onder meer voor klimaatvluchtelingen die huis en haard zullen verliezen door zeespiegelstijging en door catastrofale veranderingen in hun leefomgeving. In de film eindigt Shell met de oproep “nu actie ondernemen is de enige veilige verzekering die we hebben".

Teken de petitie voor fossielvrije energie
Wil je ons helpen om een einde te maken aan olie, kolen en gas? Teken dan de petitie voor fossielvrije energie!