Plastic Soep Foundation: 'The Shopping Conspiracy' Official Trailer Netflix : een bedrijf als H&M verstuurt wekelijks 15 miljoen recyclebare kleding naar Ghana

In de documentaire Buy Now! The Shopping Conspiracy (Netflix) laten de makers aan de hand van vijf 'leefregels tot winstmaximalisatie' zien hoe grote ondernemingen vandaag de dag te werk gaan. Van het opvoeren van de verkoopcijfers door het 1-click-buy-principe tot het dichtlijmen van elektronica, zodat die producten moeilijker –zo niet onmogelijk– gerepareerd kunnen worden. De documentaire toont de schaduwzijde van onze oneindige koopdrang. Een drang die zowel door grote bedrijven wordt gecreëerd, als in stand wordt gehouden.

Maar weinig consumenten denken bewust na over de gevolgen van hun koopgedrag. Wie heeft er niet ooit een nieuwe trui gekocht, terwijl hij nog genoeg truien in de kast had hangen. Door ons voortdurend met nieuwe mogelijkheden te overspoelen –een bedrijf als Shein brengt jaarlijks 1,3 miljoen nieuwe kledingstukken op de markt– worden we continu verleid om er weer (onnodige) producten bij te kopen.

Maar dan doneer ik mijn oude trui toch bij het Leger des Heils of breng ik die terug naar de winkel om het te laten recyclen? Een kleine moeite voor een goed gevoel. Maar het goede gevoel dat je daaraan overhoudt zal gemakkelijker verdwijnen dan de milieuschade die je daarmee onbewust veroorzaakt. H&M verstuurt wekelijks 15 miljoen ‘recyclebare’ kleding naar Ghana. Op een inwonersaantal van 30 miljoen Ghanezen is het voor de lokale bevolking echter onmogelijk om al deze producten een tweede leven te geven. Het gevolg: het leeuwendeel van de met plastic doordrongen kledingstukken belandt op het strand, in de zee en in levende organismen.

Grote bedrijven, van de kleding- tot de techindustrie, zijn voornamelijk bezig met het aan de man brengen van nieuwe producten, het verspillen van de oude, het bij elkaar liegen van de feiten, het verstoppen van de afvalstromen en het controleren van de markt. Alles om de consument onwetend en koopverslaafd te houden. Alles voor de maximale winst.

Het gevolg is dat we –met alle 8 miljard mensen op deze planeet– jaarlijks 500 miljoen ton aan plastic afval en 50 miljoen ton aan elektronisch afval creëren (dagelijks worden er 13 miljoen telefoons weggegooid). Afval waarmee we Tokyo in 2050 kunnen vullen en waar we indirect ook onszelf vervuilen.

Nu we dit weten, kunnen we het eigenlijk niet meer ontkennen. Want laten we eerlijk zijn: hebben we met z'n allen niet al meer dan genoeg spullen geproduceerd? Hoog tijd dus om de ouderwetse ruilhandel weer op gang te brengen en de stoffige kringloopwinkel van een nieuw, hip jasje te voorzien.

Ben je de oneindige productiedrang van fabrikanten ook zat? Help ons dan om de kraan te dichten en doneer

Nieuwe techniek maakt eindelijk grootschalig onderzoek naar microplastics mogelijk.

Eindelijk duidelijkheid? Innovatieve doorbraak in onderzoek naar microplastics

In 2018 vonden Oostenrijkse wetenschappers voor het eerst microplastics in menselijke ontlasting. Sindsdien zijn deze minuscule plasticdeeltjes ook aangetroffen in bloed, longen, lever, hart, hersenen, placenta en zelfs moedermelk. Volgens recente onderzoeken groeit de hoeveelheid microplastics die ons lichaam binnendringt schrikbarend snel.

De wetenschappelijke bevindingen tot nu toe zijn alarmerend. Een Amerikaanse studie onder 250 patiënten koppelde microplastics in slagaders aan een verhoogd risico op hartaanvallen en beroertes. Een ander onderzoek toonde aan dat hersenen van mensen met dementie veel hogere concentraties microplastics bevatten dan gezonde hersenen.

In laboratoriumstudies werd aangetoond dat microplastics ontstekingen veroorzaken, kanker bevorderen en de werking van antibiotica verzwakken. Toch is het definitieve bewijs nog steeds beperkt, vooral omdat de variëteit aan microplastics enorm is. Ze verschillen in grootte, vorm, chemische samenstelling en elektrische lading, en verzamelen onderweg uiteenlopende schadelijke stoffen als zware metalen en bacteriën.

Een belangrijk obstakel is de moeilijke detectie van deze piepkleine deeltjes. Tot nu toe waren de meeste methoden arbeidsintensief, duur en vaak niet nauwkeurig genoeg. Maar er is hoop. Onderzoekers van de Medische Universiteit van Wenen hebben een revolutionaire stap gezet: zij ontwikkelden een "laser-based method to determine the composition of microplastics without damaging their host tissue. This allows the researchers to better assess the biological effect of the microplastics, as well as allowing the tissue samples to be reused in future research. It is a 'game-changer,'" zegt Professor Dr. Lukas Kenner in een artikel in The Economist. Dankzij deze techniek kunnen grotere, betrouwbaardere studies eindelijk van start gaan.

En die studies zijn hard nodig. Zo wordt er nu gekeken naar 800 moeder-kind paren in België en Spanje om de impact van microplastics tijdens de zwangerschap en vroege kinderjaren te onderzoeken. In Nederland wordt onderzocht of gewoontes zoals vaker stofzuigen de hoeveelheid microplastics in ons lichaam kunnen verminderen.

Eén ding is wat ons betreft wel duidelijk: terwijl wetenschappers hun uiterste best doen om achter de volledige gezondheidsimpact te komen, worden wij dagelijks blootgesteld aan steeds grotere hoeveelheden plastic. Wachten op onomstotelijk bewijs is geen optie — de risico’s zijn simpelweg te groot.

Teken daarom nu onze oproep voor een ambitieus internationaal plasticverdrag. Samen kunnen we deze stille gezondheidscrisis stoppen. Teken hier

 

Rynaldo Koerhuis (1995) adviseert, verkoopt en schrijft. Voor Plastic Soup Foundation schrijft hij tweemaal per maand een blog over een actueel onderwerp.