Roelof Jan Riedstra uit Ryptsjerk in de stal waarin hij een vernevelingsinstallatie heeft ontwikkeld. Foto: Jan Spoelstra
Tot aan vrijdag schommelt de temperatuur rond de 30 graden. Vernevelaars bieden het melkvee van maatschap Riedstra in Ryptsjerk verkoeling.
Koele, verfrissende neveldampen zijn geen overbodige luxe. Koeien kunnen veel minder goed tegen warmte dan mensen. Net als honden, zweten de herkauwers niet. Dus als het kwik boven de 20 graden kruipt, kunnen de dieren hittestress oplopen, vooral als ook de luchtvochtigheid hoog is. Ze beginnen dan te hijgen, vreten minder en raken bevattelijker voor pens verzuring, uierontsteking en klauwproblemen.
Bovendien lijdt de melkproductie onder de hitte. ,,Dat kin wol oprinne oant sa’n 5 liter deis”, weet Jan Riedstra die samen met zijn zoon Roelof Jan zo’n 110 koeien melkt.
Om dit te voorkomen begon Roelof Jan twee jaar geleden te pionieren met een zelf gefabriceerd systeem. ,,It is eins hiel ienfâldich’’, verklaart Riedstra senior. ,,Je slute in tyleenlieding oan op de wetterlieding, boarje der wat gatsjes yn, je slute der wat nozzletsjes fan Wildkamp op oan en je ha in prima ferneveler.”
En tot grote tevredenheid. De vernevelaars hangen in een baan boven de mestroosters achter het voerhek. De koeien verblijven er regelmatig, ook al ze niet aan het vreten zijn. Daarnaast besproeien ze het dak dezer dagen met een beregeningsinstallatie.
Volgens Jan Riedstra vinden koeien temperaturen van boven de 15 graden al niet aangenaam. Hun veestapel wordt gemolken door robots en daarna kunnen de koeien zelf kiezen of ze wel of niet willen weiden. ,,En as it waarmer is as 15 graden, bliuwe de measte kij al lekker binnen.”
Lees ook | Zo herken je oververhitting bij je hond, kat, konijn, vogel of paard (en zo voorkom je het)
In warme landen als China, Saoedi-Arabië, Rusland en India zijn zulke vernevelaars al veel langer gemeengoed. In Nederland is het nog een uitzondering, te meer omdat de nieuwere melkveestallen veel beter ingesteld zijn op hete zomers dan de oude onderkomens.
Ze zijn open en ruim en beschikken over geïsoleerde daken en de nodige ventilatoren. Daarnaast passen veel boeren het weiden aan. De koeien gaan ’s nachts naar buiten en blijven overdag binnen. Daar is het van belang dat ze een paar keer daags vers voer voorgeschoteld krijgen. Ook de beschikbaarheid van voldoende schoon drinkwater is van groot belang. Een koe die dagelijks 30 liter melk geeft, slurpt ruim 100 liter water op. Op snikhete dagen kan de consumptie zo maar oplopen tot zo’n 150 liter.
De serie hittegolven van de afgelopen jaren heeft de sector wel aan het denken gezet. Zo pleit boerenorganisatie LTO voor schaduwplekken in de weilanden en heeft het samen met dierenartsen een hitteplan opgesteld. LTO ontwikkelt een tiendaagse hittestressvoorspelling die boeren online kunnen raadplegen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten