PERSBERICHT: Dolfijnen Harderwijk gaan naar circus, geen dierentuin

Amsterdam, 16 november 2022 - Een groep dolfijnen, walrussen en zeeleeuwen van het Dolfinarium in Harderwijk gaat niet naar een dierentuin in China, zoals beweerd wordt, maar naar een pretpark: Hainan Ocean Paradise. Daar zullen ze weer gewoon circuskunstjes voor het publiek moeten verrichten, zonder enige educatieve waarde. Dit is op zeker twee punten in strijd met onze eigen wetgeving en daarmee is Hainan definitief ongeschikt bevonden voor export van de zeezoogdieren, zeggen House of Animals en Sea Shepherd aan de hand van nieuw beeldmateriaal uit Hainan.

Dierentuinen mogen volgens onze eigen afspraken geen kunstjes met dieren vertonen, dus de benaming ‘dierentuin’ kan Hainan Ocean Paradise hier niet hanteren. Het pretpark met dolfijnenacts heeft als zodanig ook nog geen internationale erkenning gekregen. House of Animals vindt het daarom vreemd dat minister Adema van LNV in antwoord op Kamervragen in september wél spreekt over een dierentuin:

“Met betrekking tot de beoogde verhuizing staat het dierenwelzijn bij mij voorop. Daarom is in artikel 4.11 van het Besluit houders van dieren vastgelegd dat een dierentuin zich moet verzekeren dat de ontvangende partij de dieren houdt, huisvest en verzorgt conform de normen voor dierenwelzijn die ook voor Nederlandse dierentuinen gelden.”

De beelden die House of Animals afgelopen weekend ontving uit Hainan tonen echter dat er helemaal geen sprake is van een dierentuin: Hainan Ocean Paradise is een pretpark en huisvest een circusact met dolfijnen - en straks ook met walrussen en zeeleeuwen uit Harderwijk.

Taalspelletje

De minister gebruikt in zijn antwoord op de Kamervragen het woord ‘voorstelling’, terwijl de zeezoogdieren naar een ‘dierentuin’ zouden gaan. ‘Dierpresentaties’ worden daarop expliciet uitgesloten van de reikwijdte van het ministerieel handelen, omdat die niets te maken zouden hebben met het Besluit houders van dieren:

“Ik betreur het indien de voorstelling in China elementen bevat die we in Nederland niet langer toestaan. (…) Dierpresentaties vallen niet binnen de scope van artikel 4.11. Ik heb daarom niet de bevoegdheid om in te grijpen wanneer dierpresentaties in China niet overeenkomstig de Nederlandse normen worden uitgevoerd.”

Volgens communicatiewetenschapper Karen Soeters van House of Animals speelt de minister een taalspelletje en probeert hij verwarring te zaaien, door te stellen dat dierpresentaties iets ander zij dan het 'houden van dieren', waarvoor bij de verkoop van dieren strenge regels gelden. Soeters: "Zo werkt het niet, meneer Adema. Hainan Ocean Paradise is geen dierentuin en al zeker geen paradijs voor dieren. Als u in deze zaak artikel 4.11 van het Besluit houders van dieren negeert en we deze export toelaten kunnen we onze eigen wetgeving (en beschaving) net zo goed in de kliko gooien.” Ook gebruik van het woord 'voorstelling' doet Soeters vermoeden dat de minister heel goed weet dat de dieren naar een circus gaan en niet naar een dierentuin.

Omdat het Dolfinarium het Besluit houders van dieren wil schenden door de dieren uit te voeren naar China heeft House of Animals de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit gevraagd om handhavend op te treden, ofwel de overdracht van de dieren tegen te houden. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) behandelt dit verzoek namens de minister. Er ontbreekt echter jurisprudentie in dit type zaak. De minister kan hierdoor tijd rekken dankzij het handhavingsverzoek en de afhandeling frustreren:

“Ik wil dat dit zorgvuldig wordt beoordeeld en ben momenteel nog in afwachting van de resultaten van de beoordeling die momenteel door RVO wordt uitgevoerd waarbij wordt beoordeeld of is voldaan aan de dierenwelzijnsvereisten van artikel 4.11 van het Besluit houders van dieren.”

De RVO heeft op 17 december 2021 een aanzet tot een besluit op het handhavingsverzoek gegeven. Sindsdien is er niets gebeurd. Karen Soeters herkent het patroon: “Bij ingewikkelde zaken en wanneer er op diplomatieke tenen getrapt kan worden is dierenwelzijn altijd ondergeschikt aan wetgeving, zelfs als de wet duidelijk is. Er wordt automatisch gekozen voor ‘het geld’, of ‘de industrie’ of ‘de bevriende natie’. Nooit voor de dieren.”

Voordat de definitieve exportvergunning wordt verleend zal de RVO eerst op het handhavingsverzoek van House of Animals moeten reageren. Er zijn dan nog twee weken om bezwaar te maken en de rechter (CBB) te vragen om de overdracht/uitvoer alsnog tegen te houden. Die uitspraak zal men afwachten, zo is door de RVO toegezegd.

Maar de tijd dringt. Op korte termijn worden voor de dolfijnen en walrussen van het Dolfinarium namelijk ook de nieuwe CITES exportvergunningen verwacht, die inmiddels waren verlopen. Voor de zeeleeuwen is geen CITES-certificaat nodig. CITES reguleert de internationale handel in beschermde planten- en diersoorten en is op dit moment bijeen in Panama City. Karen Soeters: “Het lijkt erop dat tijd rekken het spel is van de overheid, om de zaak te doen vergeten in de publieke opinie en uiteindelijk gewoon door te laten gaan. Maar daar gaan wij voor liggen. Hainan is dankzij onze undercoverbeelden definitief ongeschikt bevonden voor export van álle zeezoogdieren uit Harderwijk. Hainan is geen dierentuin, Hainan is een circus.”

- Antwoord Kamervragen
- Artikel 4.11 Besluit houders van dieren
- Beeld Hainan YouTube ©House of Animals: https://youtu.be/msBqtVU0MSo