Wanneer wegrennen geen optie is, is een goede verdediging cruciaal.
Waarom is een luiaard zo traag? Het dier mag dan wel de grootste treuzelkont zijn van de Centraal- en Zuid-Amerikaanse bossen, hij is zeker niet de enige die treuzelend door het leven gaat. Maar hoe kan deze traagheid de evolutionaire race hebben doorstaan? We nemen enkele van ’s werelds traagste dieren onder de loep.
Het traagste zoogdier ter wereld, de luiaard, heeft een topsnelheid van zo'n 1,5 kilometer per uur, wat in het menselijk verkeer zou zorgen voor een enorm getoeter. Luiaards hebben een zeer trage stofwisseling, en elke beweging moet dan ook worden uitgedacht, zegt Becky Cliffe, zoöloog van de Sloth Sanctuary in Costa Rica. Ze zijn niet eens in staat hun eigen temperatuur te reguleren, en dat heeft invloed op hun spijsvertering. Het duurt gemiddeld zestien dagen voordat het eten volledig het spijsverteringsorgaan is gepasseerd. Warm weer zorgt ervoor dat dit proces enigszins versnelt, zoals Cliffe schrijft in een in april gepubliceerd onderzoek in Peerj. Wanneer de temperatuur hoger is, eten luiaards ook meer.
Zo’n ontspannen levensstijl kan dan ook gevaarlijk zijn. Zonder het vermogen om weg te rennen van roofdieren, hebben veel trage dieren een aantal aanpassingen waardoor ze lastig te vangen zijn, of erg onplezierig zijn om te eten. Er is geen betere verdediging dan het hebben van een pantser dat vastzit aan je lichaam, zoals bij schildpadden. “Het gewicht van zo’n gevaarte gaat bepaald ten koste van de snelheid”, zegt Jeffrey Lovic, reptielexpert van het U.S. Geological Survey’s Southwest Biological Science Center. De woestijnschildpad heeft een gemiddelde snelheid van slechts 0,3 kilometer per uur, maar kan zich uitzonderlijk goed verdedigen – anders zouden ze het met die snelheid niet al tweehonderd miljoen jaar hebben uitgehouden.
Weekdieren, waartoe de (naakt)slakken behoren, overleven zelfs al 550 miljoen jaar. Ze worden ook wel buikpotigen genoemd omdat de spieren op hun buik voor de voortbeweging zorgen, en dat maakt ze enorm traag. Net als schildpadden zijn slakken afhankelijk van hun defensieve schild. Het feit dat het nachtdieren zijn en ze slijm hebben dat net zo vies ruikt als het smaakt, biedt ze wat extra veiligheid.
“Evolutionair gezien worden dieren sneller wanneer ze jagen of worden opgejaagd” zegt Chris Barnhart, bioloog van de Missouri State University. Hoewel ‘snel’ een relatief begrip is: een vleesetende slakkensoort (Euglandina rosea) achtervolgt andere (naakt)slakken langs hun slijmspoor en zit ze op de hielen met een snelheid van 0,0016 kilometer per uur. De geur van deze roofdieren maakt dat andere slakken proberen te ‘rennen’ en verhogen daarmee een beetje hun snelheid.
Slakken zonder huisje compenseren voor hun pantsergebrek met een ‘overvloedige en plakkerige verdediging van slijm’, volgens het Carnegie Museum of Natural History. Het goedje werkt erg goed: honden en katten vermijden zulke slakken zo veel mogelijk.
Eigen tempo
Het traagste zoogdier ter wereld, de luiaard, heeft een topsnelheid van zo'n 1,5 kilometer per uur, wat in het menselijk verkeer zou zorgen voor een enorm getoeter. Luiaards hebben een zeer trage stofwisseling, en elke beweging moet dan ook worden uitgedacht, zegt Becky Cliffe, zoöloog van de Sloth Sanctuary in Costa Rica. Ze zijn niet eens in staat hun eigen temperatuur te reguleren, en dat heeft invloed op hun spijsvertering. Het duurt gemiddeld zestien dagen voordat het eten volledig het spijsverteringsorgaan is gepasseerd. Warm weer zorgt ervoor dat dit proces enigszins versnelt, zoals Cliffe schrijft in een in april gepubliceerd onderzoek in Peerj. Wanneer de temperatuur hoger is, eten luiaards ook meer.
Trage schildpadden en slome slakken
Zo’n ontspannen levensstijl kan dan ook gevaarlijk zijn. Zonder het vermogen om weg te rennen van roofdieren, hebben veel trage dieren een aantal aanpassingen waardoor ze lastig te vangen zijn, of erg onplezierig zijn om te eten. Er is geen betere verdediging dan het hebben van een pantser dat vastzit aan je lichaam, zoals bij schildpadden. “Het gewicht van zo’n gevaarte gaat bepaald ten koste van de snelheid”, zegt Jeffrey Lovic, reptielexpert van het U.S. Geological Survey’s Southwest Biological Science Center. De woestijnschildpad heeft een gemiddelde snelheid van slechts 0,3 kilometer per uur, maar kan zich uitzonderlijk goed verdedigen – anders zouden ze het met die snelheid niet al tweehonderd miljoen jaar hebben uitgehouden.
Weekdieren, waartoe de (naakt)slakken behoren, overleven zelfs al 550 miljoen jaar. Ze worden ook wel buikpotigen genoemd omdat de spieren op hun buik voor de voortbeweging zorgen, en dat maakt ze enorm traag. Net als schildpadden zijn slakken afhankelijk van hun defensieve schild. Het feit dat het nachtdieren zijn en ze slijm hebben dat net zo vies ruikt als het smaakt, biedt ze wat extra veiligheid.
“Evolutionair gezien worden dieren sneller wanneer ze jagen of worden opgejaagd” zegt Chris Barnhart, bioloog van de Missouri State University. Hoewel ‘snel’ een relatief begrip is: een vleesetende slakkensoort (Euglandina rosea) achtervolgt andere (naakt)slakken langs hun slijmspoor en zit ze op de hielen met een snelheid van 0,0016 kilometer per uur. De geur van deze roofdieren maakt dat andere slakken proberen te ‘rennen’ en verhogen daarmee een beetje hun snelheid.
Slakken zonder huisje compenseren voor hun pantsergebrek met een ‘overvloedige en plakkerige verdediging van slijm’, volgens het Carnegie Museum of Natural History. Het goedje werkt erg goed: honden en katten vermijden zulke slakken zo veel mogelijk.