De grimmige realiteit voor exotische dieren in Oekraïne: ‘Soldaten vinden leeuwen met granaatscherven ernaast’
,,Dit is een van de dieren die wij hebben opgevangen. Ze werd gevonden in een flat in Oekraïne”, wijst David van Gennep, directeur van stichting AAP naar een foto van leeuwenwelpje Flori. Sinds de oorlog treffen soldaten op de verlaten plekken van Oekraïne niet alleen het puin van vernietiging aan, maar ook de stille ooggetuigen: wilde leeuwen of panters, verlaten in de chaos.
,,Dit is een goed voorbeeld van hoe er met deze dieren omgegaan wordt”, benadrukt Van Gennep op zijn kantoor in Almere. Hij wijst naar de poten van Flori. Die zijn volledig kromgegroeid. Ze heeft een ernstige groeiachterstand omdat ze alleen kattenvoer te eten kreeg. ,,Toen we haar vonden dachten we dat ze een paar maanden oud was. Haar botstructuur vertelt ons dat ze misschien al een jaar oud is.”
Vaak doelbewust, stelt de directeur. Zo kwam recent leeuw Nila uit Oekraïne binnen bij de stichting. Zij werd ingezet als attractie in een Oekraïense nachtclub en kreeg enkel broodpap te eten, in plaats van stukken vlees. ,,Op die manier worden ze niet groot en sterk, maar blijven ze klein. Schattig om mee op de foto te gaan in een discotheek en makkelijk om mee aan een touwtje te lopen, is de gedachte.“
Leeuw als statussymbool
Leeuwin Flori werd gehouden als huisdier, later opgevangen in een lokaal wildopvangcentrum en uiteindelijk overgedragen aan stichting AAP. Momenteel wordt ze opgevangen in een opvangcentrum van stichting AAP in Spanje.
Geen zeldzaamheid, weet Van Gennep. In de schaduw van het conflict in Oekraïne ligt een onzichtbare crisis: verlaten exotische dieren. De stichting heeft sinds de oorlog al negen leeuwen, een aap, een Afrikaanse wilde hond en een luipaard uit het land opgevangen. ,,Wij zijn verwend in Nederland wat dat betreft. Hier is het al sinds 1976 verboden om apen en leeuwen als huisdier te hebben. In Oekraïne gelden die wetten niet.”
En dus komt het regelmatig voor dat Oekraïense soldaten aan het front in tuinen van verlaten huizen leeuwen of tijgers aantreffen. ,,Oekraïne is een land waar je veel nieuwe rijken hebt. Die willen vaak zo’n dier als een soort statussymbool. Tijdens een oorlog is een tijger alleen niet iets dat je makkelijk meeneemt bij het vluchten.”
Recent nog werd luipaard Brave aangetroffen in een tuin door soldaten. ,,Het dier had weken niet gegeten. De granaatscherven lagen nog in de kooi.” In zo’n geval wordt vaak een dierenarts ingeschakeld, die het dier brengt naar een lokaal opvangcentrum. Vaak ook met gevaar voor eigen leven
Van Gennep: ,,De bommen vallen letterlijk naast het opvangcentrum. Het eerste transport met dieren uit Oekraïne hebben we vier keer over moeten doen omdat ze langs een linie Russische tanks moesten.” De leeuwen die de Almeerse stichting opvangt, komen terecht bij hun opvangcentrum in Spanje. Van Gennep: ,,Leeuwen hebben enorm veel ruimte nodig. Die hectares hebben we hier in Almere niet, maar in Spanje wel.”
Maffia
De dieren die opgevangen worden mankeren vrijwel allemaal wat. ,,Dwerggroei door ondervoeding zien we vaak, vaak zodat ze klein en schattig blijven voor bijvoorbeeld foto’s”, zegt Van Gennep. Maar soms ook noodgedwongen. ,,In zo’n oorlogssituatie is al amper voedsel voor mensen, laat staan voor dieren.
Daarnaast zijn veel dieren getraumatiseerd door de vele Russische bombardementen. ,,Bij veel dierenkooien vinden we nog de resten van granaten. We hebben een leeuw opgenomen die flipt bij elk geluid dat hij hoort. Net zoals mensen, raken ook getraumatiseerd door een oorlog. En dat is nog bovenop wat ze al hebben meegemaakt.”
Ook complicaties door inteelt zijn een veelvoorkomend probleem. Nog steeds wordt er namelijk volop gefokt met wilde dieren in Oekraïne. ,,Vooral door de maffia. Dat is ook een van de redenen waarom we niet alle dieren proberen op te vangen uit Oekraïne”, zegt Van Gennep. ,,Het zijn er simpelweg te veel en anders ondersteunen we de maffiapraktijken.”
Via toetreding EU
Veel liever probeert Stichting AAP het probleem bij de wortel aan te pakken. Het toetreden van Oekraïne tot de EU, een grote wens van het land, is daarvoor een kans. ,,We hebben eerder gezien bij Balkanlanden dat er in de periode dat ze wilden toetreden tot de EU, er veel mogelijkheden waren om ook op het gebied van dierenwelzijn de wetten te verbeteren. Dat kan ook bij Oekraïne gebeuren.”
Stichting AAP zet zich middels lobbywerk al jaren in voor dergelijke dierenwelzijnswetten. Zowel in het buitenland als in Nederland. Zo is de stichting medeverantwoordelijk voor het verbod op wilde circusdieren.
Tot die tijd blijft stichting AAP zich inzetten met een beperkte opvang van dieren uit Oekraïne. Dat doet de stichting inmiddels in samenwerking met twaalf andere Europese opvangcentra. ,,Zodat we niet bezig zijn met het opvangen van hetzelfde dier, maar het meer gecoördineerd wordt”, zegt Van Gennep.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten