Vlees zonder slachten: Brabantse Leon wil eerste kweekvleesboer van Nederland worden

Leon Moonen is vleesveehouder in Sint Oedenrode. Foto: Juan Vrijdag / DCI Media

 De eerste boer die het kweekvlees wil produceren staat ook al klaar: Leon Moonen, eigenaar van de Crole Hoeve uit het Brabantse Sint-Oedenrode, die zijn hooglanders en limousinkoeien laat grazen in natuurgebieden rondom rivier de  Dommel. Moonen tegen het AD: ,,Het zou fantastisch zijn als we onze dieren niet meer hoeven te slachten.’’

Leon Moonen

Biopt uit de bil van een rund

Hoe dat werkt? Het maken van kweekvlees begint met een biopt uit de bil van een rund. Eén gram weefsel is genoeg om binnen zes weken uit te groeien tot tienduizend kilogram vlees. Maar tussendoor vindt nog een technisch proces met duizenden celdelingen plaats. Het biopt wordt in een bioreactor gestopt met een mengsel van plantaardige eiwitten. Daar groeit het biopt uit tot echt vlees.

Het is geen toekomstmuziek. In 2013 maakte het Maastrichtse bedrijf Mosa Meat de eerste kweekvleeshamburger ter wereld, toen voor een kostprijs: 250.000 euro. Sindsdien is veel veranderd: in Singapore is sinds vorig jaar de verkoop van gekweekte kipnuggets toegestaan, afkomstig van het Amerikaanse bedrijf Eat Just.

Lees ook: Vleesrevolutie: wordt Leon Moonen de eerste kweekvleesboer ter wereld?

Maar dat kweekvlees komt uit een fabriek, en daar wil een groep Nederlandse bedrijven en wetenschappers verandering in brengen. Kweekvlees moet van de boerderij komen, denkt een consortium aan Nederlandse bedrijven onder de naam Respect Farms, met daarbij ook Mosa Meat en Crole Hoeve.

Ze kwamen afgelopen donderdag bijeen in Den Haag om de overeenkomst te ondertekenen. Samen met wetenschappers gaan ze de komende 18 maanden onderzoek doen naar de haalbaarheid van een kweekvleesboerderij. Ze hebben 900.000 euro bij elkaar gelegd, ook de overheid doet mee via een subsidie.

Klimaatneutrale eieren van Kipster

Naast Mosa Meat is bijvoorbeeld ook Ruud Zanders aangehaakt, de eigenaar van Kipster, die via de Lidl klimaatneutrale eieren verkoopt. De grote voortrekker is Ira van Eelen, dochter van arts-onderzoeker Willem van Eelen, die geldt als geestelijk vader van kweekvlees. Hij bemachtigde in de jaren ‘90 de eerste octrooien, maar kon het vlees nooit proeven. Sinds zijn dood spant dochter Ira zich in voor de definitieve doorbraak.

Het wordt spannend het komende half jaar, zegt Van Eelen: ,,We gaan onderzoeken of kan, kweekvlees produceren op een boerderij. Is het lekker? Duurzaam? Hoe werkt de bioreactor? Dat soort vragen gaan we beantwoorden.’’

Lees ook: ‘Vegetarische slager’ Jaap Korteweg onthult tosti met... melkvrije kaas

Kweekvlees van de boer heeft commercieel voordeel

In theorie kan kweekvlees gemakkelijk in een grote fabriek worden gemaakt, maar dit initatief denkt dat het proces op de boerderij plaats moet vinden, dichtbij de bron. Van Eelen: ,,Vroeger had ieder dorp een brouwerij, en toen kwamen pas de Heinekens. Wij denken dat het goed is om op kleine schaal te beginnen.’’

Het heeft ook een commercieel voordeel, denkt Tim van de Rijdt, verantwoordelijk voor de marketing bij Mosa. ,,Vlees wordt extra gewaardeerd als het uit de buurt komt. In het buitenland nog meer dan in Europa, bijvoorbeeld in Frankrijk, waar op iedere verpakking staat dat het een regionaal product is.’’

"Het was bijzonder, omdat we konden ervaren, wat de theorie zei. Het smaakt precies als vlees"

Ira van Eelen

En bovendien, het model met boerderijen in plaats van een grote fabriek kan extra duurzaam zijn, omdat minder transport nodig is. Want het is uiteindelijk om duurzaamheid te doen. Voor kweekvlees is 78 procent minder water nodig, en maar liefst 95 procent minder land. In totaal veroorzaakt kweekrundervlees 93 procent minder vervuiling, aldus berekeningen die Respect Farms liet uitvoeren.

En de smaak is hetzelfde, aldus Van de Rijdt, die al een paar stukjes kon proeven. Ook Ira van Eelen heeft inmiddels kweekvlees gegeten. ,,Het was bijzonder, omdat we konden ervaren wat de theorie zei. Het smaakt precies als vlees.’’

Lees ook: Het geheim van Seasogood: de tonijn was tonijnvrij, maar niemand die het doorhad

Overheid steekt 60 miljoen euro in kweekvlees

Desondanks is het onduidelijk wanneer kweekvlees in Nederland te koop is. Het consortium werkt aan een officiële erkenning van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid, pas daarna kan het op de Europese markt verschijnen. Maar kweekvlees heeft wel de wind in de zeilen. In april 2022 maakte de overheid bekend om 60 miljoen euro te steken in kweekvlees, aan bedrijven en organisaties die bezig zijn met de techniek om vlees en zuivel uit cellen te produceren. Dat geld ging ook naar Mosa Meat, maar ook het bedrijf Those Vegan Cowboys (dat kaas van melkeiwitten produceert) kreeg geld, en ook multinationals als DSM en Nutreco. Het Nederlandse kweekvleesbedrijf Meatable haalde via een investeringsronde anderhalf jaar geleden nog 40 miljoen euro op.

Lees ook: Vegetarische Slager wordt 'Vegan Cowboy' en wil melk van gras maken

Het zijn allemaal geluiden die boer Noomen gunstig stemmen. Hij is er van overtuigd dat zijn Limousin koeien uiteindelijk duizenden mensen kunnen voeden. Nu fokt hij vooral voor restaurants en zelfs sterrenzaken. ,,Wij boeren weten hoe we het beste moeten fokken, en daar ligt mijn passie.’’

Bron:  www.deondernemer.nl